Yengeler Cumhuriyeti

Yenge… Ne kadar sık duyduğumuz bir hitap, bir ad. Kadını evlilik ilişkisi üzerinden tanımlayışıyla, onun “sahipli” olduğunu vurgulayarak “korumaya” almasıyla, ataerkilliğin bir alâmeti. “Yengelik realitesi” üzerine zevkli denemeler…

Yenge… Ne kadar sık duyduğumuz bir hitap, bir ad. Kadını evlilik ilişkisi üzerinden tanımlayışıyla, onun “sahipli” olduğunu vurgulayarak “korumaya” almasıyla, ataerkilliğin bir alâmeti.

İçerdiği hürmet ifadesi, “yenge”nin kendinden ziyade onun eşi olan “abi”ye mi yönelik aslında? Yengeliğin de kendince bir ağırlığı, bir saltanatı, bir cumhuriyeti yok mu ama? Yenge “makamının” kadınlar arası ilişkilerdeki hükmünü de düşünürsek…

Yenge hitabının binbir anlamı… Yengeliğin “hukuku”, konforları ve tekinsizlikleri… Yengelerin akrabalık ilişkilerinin keşmekeşiyle baş etme stratejileri… “Korkunç Yenge” imgesi… Korkulan, şefkat duyulan, minnet edilen, hayran olunan, arkadaş olunan yengeler… Edebiyatta, sinemada ve televizyon dizilerinde yenge tiplemeleri… Kürtlerde yengeliğin “jinbra” (küçük kardeş ya da ağabey eşi), “jinmam” (amca eşi), “jinxal” (dayı eşi) kategorileri… “Yenge” mertebesini asla elde edemeyen “madam”lar…

“Yengelik realitesi” üzerine zevkli denemeler…

Kiraz Akın, Cihan Aktaş, Sema Aslan, Ethem Baran, Fatma Barbarosoğlu, Funda Şenol Cantek, Mustafa Çiftci, Leyla Burcu Dündar, Deniz Erkul Düzgün, Rita Ender, Mahir Ünsal Eriş, Adem Erkoçak, Hüsrev Hatemi, Sema Karabıyık, Ercan Kesal, Ender Özkahraman ve Metin Solmaz’ın katkılarıyla.

Kitapta yer alan bölümler
Sunuş Mustafa Çiftci
Yengeler Cumhuriyeti Mustafa Çiftci
Dilde Yenge Mahir Ünsal Eriş
"Yenge" Kelimesi ve İçerdikleri Hüsrev Hatemi
Akraba İlişkilerinin En Ayrımcı Kelimesi: "Yenge" Fatma Barbarosoğlu
Yenge Parantezi Cihan Aktaş
"Yenge Kızı İkidur..." Metin Solmaz
Yengelerin Gücü Adına Deniz Erkul Düzgün
Yenge Semahı Ercan Kesal
Üç Güzel Yenge Ethem Baran
En İyi Arkadaşım Adem Erkoçak
Madam Dimitra'ya "Yenge" Diyemeyiz Rita Ender
Yengeye İnat Ender Özkahraman
Bir "Korkunç Yenge" Prototipi Olarak Semra Özal Funda Şenol Cantek
Yengelerin Yengisi Leyla Burcu Dündar
Yengeliğin Çift Değerli Şöhreti Sema Aslan
Büyük Yenge Parantezinde Yeşilçam'da Kadın Oyuncu Olmak Kiraz Akın
Türk Dizileri Işığında Yenge Sosyolojisi Sema Karabıyık

1963 Ankara doğumlu. İstanbul Erkek Lisesi’ni ve Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi’ni bitirdi. 1984-88 arasında haftalık haber dergisi Yeni Gündem’de gazetecilik yaptı. 1988’den beri İletişim Yayınları’nda araştırma-inceleme dizisi editörüdür. O zamandan beri kitap çevirmenliğiyle de meşguldür. 1993’ten 2014’e kadar üç aylık sosyal bilimler dergisi Toplum ve Bilim dergisinin yayın yönetmenliğini yaptı. 1989’dan beri düzenli yazdığı aylık sosyalist kültür dergisi Birikim’in 2012’de yayın koordinatörlüğünü üstlendi.

Ağırlıklı çalışma alanları, Türkiye’de siyasal düşünceler, özellikle sağ ideoloji ve milliyetçiliktir. Bu konularda yayımlanmış kitapları: Devlet Ocak Dergâh - 1980’lerde Ülkücü Hareket (Kemal Can’la birlikte - İletişim Yayınları, 1991), Milliyetçiliğin Kara Baharı (Birikim Yayınları, 1995), Türk Sağının Üç Hali (Birikim Yayınları, 1998), Devlet ve Kuzgun - 1990’lardan 2000’lere MHP (Kemal Can’la birlikte - İletişim Yayınları, 2004), Medeniyet Kaybı - Milliyetçilik ve Faşizm Üzerine Yazılar (Birikim Yayınları, 2006), Türkiye’nin Linç Rejimi (Birikim Yayınları, 2008), Sol, Sinizm, Pragmatizm (Birikim Yayınları, 2010), Cereyanlar - Türkiye’de Siyasî İdeolojiler (İletişim Yayınları, 2017), Zamanın Kelimeleri (Birikim Kitapları, 2018).

1977’de doğdu. İlk ve ortaöğrenimini Yozgat’ta tamamladı. 1999 yılında Gazi Üniversitesi İletişim Fakültesi’nden mezun oldu. 2000-2001 yıllarında Güney Afrika Cumhuriyeti’nde bulundu. Dönüşünde İngilizce okutmanlık, metin yazarlığı, radyo ve TV programcılığı yaptı. Evli ve iki çocuk babasıdır. Çeşitli dergilerde yayımlanmış hikâyelerini Adem’in Kekliği ve Chopin (Ülke Edebiyat, 2012; İletişim Yayınları, 2015) adlı kitabında topladı. İkinci kitabı Bozkırda Altmışaltı (İletişim Yayınları, 2014) Türkiye Yazarlar Birliği tarafından “2014 Yılının En İyi Hikâye Kitabı” seçildi. Ah Mercimeğim (İletişim Yayınları, 2017) ve Kalfa Uykusu (İletişim Yayınları, 2021) dışında (Tanıl Bora’yla birlikte) iki derleme kitabı da bulunmaktadır: Yengeler Cumhuriyeti (İletişim Yayınları, 2017) ve Enişte Risalesi (İletişim Yayınları, 2019). Çiftci, 2016 yılında da Necip Fazıl Ödülleri kapsamında “İlk Eserler Ödülü” almıştır.

Kitabın Adı Yengeler Cumhuriyeti
ISBN 9789750521713
Yayın No İletişim - 2454
Dizi Bugünün Kitapları - 218
Alan Kadın ve Toplumsal Cinsiyet Çalışmaları, Sosyoloji, Antropoloji
Sayfa 182 sayfa
En 130 mm
Boy 195 mm
Ağırlık 155 gr
Perakende Satış Fiyatı 140,00 TL
Baskı 4. baskı - Kasım 2021 (1. baskı - Nisan 2017)
Derleyen Tanıl Bora, Mustafa Çiftci
Editör Tanıl Bora
Yayına Hazırlayan Elif Türker
Kapak Deniz Karagül
Uygulama Hüsnü Abbas
Düzelti Remzi Abbas
Baskı Ayhan Matbaası
Cilt Güven Mücellit